Dozór elektroniczny („bransoletka”) – kto może z niego skorzystać?

Czym jest tzw. bransoletka, czyli kara w systemie dozoru elektronicznego?

„Bransoletka” to potoczne określenie odbywania kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego (SDE). Nazwa ta wzięła się stąd, że osoby korzystające z tego rozwiązania noszą na nodze charakterystyczne urządzenie monitorujące, przypominające właśnie bransoletę.

Dozór elektroniczny stanowi pewien przywilej dla skazanych — pozwala bowiem odbywać karę pozbawienia wolności w warunkach domowych, a nie w zakładzie karnym. W niniejszym artykule wyjaśniam, kto może skorzystać z tej możliwości i jakie warunki należy spełnić, by otrzymać tzw. bransoletkę.

Wymiar kary a możliwość uzyskania dozoru elektronicznego

Nie każdy skazany może ubiegać się o odbywanie kary w systemie dozoru elektronicznego. Jednym z kluczowych warunków jest wymiar orzeczonej kary oraz jej część pozostała do odbycia.

Przede wszystkim:

• Nie możesz być skazany w warunkach recydywy, tj. w oparciu o art. 64 §2, 64a lub 65 §1–2 Kodeksu karnego. Jeśli Twój wyrok nie zawiera tych przepisów, przechodzimy dalej.

• Jeżeli kara przekracza 3 lata pozbawienia wolności – nie możesz ubiegać się o dozór elektroniczny.

• Jeśli kara wynosi od 1 roku i 6 miesięcy do 3 lat, możesz wnioskować o dozór, gdy do końca odbywania kary pozostało Ci nie więcej niż 6 miesięcy.

• Jeżeli kara nie przekracza 1 roku i 6 miesięcy, możesz złożyć wniosek o dozór elektroniczny niemal od razu po uprawomocnieniu się wyroku.

Cele kary a decyzja sądu

Sąd rozpatrujący Twój wniosek oceni, czy odbywanie kary w systemie dozoru elektronicznego pozwoli osiągnąć jej cele — tj. zapobiec ponownemu popełnieniu przestępstwa i zadośćuczynić społecznemu poczuciu sprawiedliwości.

W praktyce oznacza to, że sąd zwraca uwagę m.in. na:

• Twój stosunek do popełnionego czynu,

• wyrażoną skruchę i chęć poprawy,

• naprawienie szkody lub zadośćuczynienie pokrzywdzonym.

Miejsce stałego pobytu i zgoda współlokatorów

Kolejnym warunkiem jest posiadanie stałego miejsca pobytu, w którym będziesz odbywał karę (np. własny dom, mieszkanie rodziców lub małżonka).

Pod tym adresem musisz przebywać przez cały okres wykonywania kary, a wszyscy dorośli współlokatorzy muszą wyrazić na to pisemną zgodę.

Warunki techniczne.

Ostatnią przesłanką są tzw. warunki techniczne – dostępność urządzeń monitorujących oraz możliwości organizacyjne ich obsługi. Na ten aspekt nie masz wpływu, ale w praktyce odmowy z tego powodu zdarzają się niezwykle rzadko.

Czy mogę ubiegać się o dozór elektroniczny przed rozpoczęciem odbywania kary?

Tak – i w wielu przypadkach warto to zrobić jak najszybciej. Jeśli spełniasz wszystkie przesłanki, sąd może wyrazić zgodę na odbywanie kary w systemie dozoru elektronicznego jeszcze przed rozpoczęciem osadzenia w zakładzie karnym.

W takiej sytuacji należy złożyć wniosek o dozór elektroniczny wraz z wnioskiem o wstrzymanie wykonania kary zaraz po uprawomocnieniu się wyroku.

Jeżeli już odbywasz karę w zakładzie karnym, również możesz starać się o dozór – wówczas sąd dodatkowo oceni Twoje zachowanie podczas odbywania kary.

Czy mając „bransoletkę” można pracować?

Tak, i to z korzyścią dla Ciebie. Wykonywanie pracy zawodowej w czasie odbywania kary w systemie dozoru elektronicznego jest wręcz pozytywnie oceniane przez sąd.

W decyzji o zezwoleniu sąd może określić dni i godziny, w których możesz opuszczać miejsce zamieszkania w celu pracy, zakupów lub załatwienia ważnych spraw rodzinnych.

Kto ma największe szanse na uzyskanie dozoru elektronicznego?

Z mojego doświadczenia wynika, że największe szanse na pozytywne rozpatrzenie wniosku mają osoby, które:

• posiadają stałą pracę lub źródło dochodu,

• utrzymują rodzinę,

• wykazują chęć naprawy popełnionych błędów.

Podsumowanie

Dozór elektroniczny, potocznie nazywany „bransoletką”, to rozwiązanie, które pozwala odbywać karę pozbawienia wolności w warunkach domowych, bez konieczności trafiania do zakładu karnego. Dla wielu skazanych to szansa na zachowanie pracy, kontaktu z rodziną i normalnego życia przy jednoczesnym odbywaniu kary.

Jeśli zastanawiasz się, czy przysługuje Ci dozór elektroniczny i jak napisać skuteczny wniosek o dozór elektroniczny, warto skorzystać z pomocy doświadczonego prawnika. Jako adwokat z Poznania, od lat pomagam klientom w sprawach karnych, w tym w przygotowywaniu wniosków o odbywanie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego.

adw. Karol Chmieliński, Kancelaria Adwokacka w Poznaniu