Od czego zależy wysokość alimentów na dziecko?

Obowiązek alimentacyjny rodziców – jak długo trwa?

Zgodnie z przepisami Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego rodzice są zobowiązani do utrzymywania swoich dzieci, które nie są w stanie utrzymać się samodzielnie. Warto podkreślić, że prawo nie wskazuje żadnej granicy wieku, po której obowiązek alimentacyjny automatycznie ustaje.

Często spotykam się z przekonaniem, że po ukończeniu przez dziecko 21. roku życia rodzic nie musi już łożyć na jego utrzymanie. To błędny pogląd. Obowiązek alimentacyjny trwa tak długo, jak długo dziecko nie ma realnej możliwości samodzielnego utrzymania się, niezależnie od jego wieku.

Może się więc zdarzyć, że rodzic będzie zobowiązany do płacenia alimentów także na dorosłe dziecko – jeśli to nie posiada środków na pokrycie kosztów swojego utrzymania. Oczywiście istnieją pewne wyjątki od tej zasady, ale temu zagadnieniu poświęcę osobny wpis na blogu.

Usprawiedliwione potrzeby dziecka a wysokość alimentów

Ustalając kwotę alimentów, sąd w pierwszej kolejności bierze pod uwagę usprawiedliwione potrzeby dziecka. Obejmują one nie tylko podstawowe koszty utrzymania – takie jak wyżywienie, mieszkanie, media, odzież czy leki – ale również wszystko, co służy rozwojowi dziecka i jego życiu codziennemu.

W zakres usprawiedliwionych potrzeb mogą więc wchodzić m.in.:

• wydatki na szkołę i edukację,

• zajęcia dodatkowe,

• rozrywkę, wyjazdy wakacyjne,

• specjalistyczne leczenie, jeśli jest konieczne.

W mojej kancelarii klienci, którzy zgłaszają się w sprawie o alimenty, otrzymują już przy pierwszym spotkaniu formularz z kategoriami wydatków, które bierze się pod uwagę przy ustalaniu świadczenia. Dzięki temu można dokładniej oszacować należną kwotę alimentów.

Dochody i możliwości zarobkowe rodzica

Na wysokość alimentów wpływa również sytuacja finansowa rodziców – ich dochody, koszty utrzymania oraz zdolności zarobkowe. Sąd ocenia nie tylko faktyczne dochody, ale także to, ile rodzic mógłby zarabiać przy pełnym wykorzystaniu swoich kwalifikacji i doświadczeniu.

Przykład:

Rodzic pozwany o alimenty twierdzi, że zarabia najniższą krajową i przedstawia odpowiednią umowę o pracę. Jednocześnie ma wyższe wykształcenie, wieloletnie doświadczenie zawodowe, a na rynku pracy w jego branży oferowane są znacznie wyższe wynagrodzenia. W takiej sytuacji sąd może uznać, że jego realne możliwości zarobkowe są większe i ustalić kwotę alimentów, biorąc pod uwagę dochód, jaki powinien osiągać, a nie ten faktycznie deklarowany.

Wpływ opieki nad dzieckiem na wysokość alimentów

Weźmy przykład: Sąd ustalił, że miesięczne usprawiedliwione potrzeby dziecka wynoszą 2 200 zł, a rodzice mają równe możliwości zarobkowe – po 5 500 zł miesięcznie. W takim przypadku każdy z nich powinien pokrywać połowę tych kosztów, czyli po 1 100 zł.

Jednak dziecko mieszka z matką, która sprawuje nad nim codzienną opiekę – przygotowuje posiłki, dba o odzież, pomaga w nauce. Ten wkład w wychowanie również jest formą realizacji obowiązku alimentacyjnego. Dlatego w praktyce sądy często przyjmują, że rodzic, który nie opiekuje się dzieckiem na co dzień, pokrywa większą część kosztów utrzymania – zazwyczaj od 60% do 70%. W naszym przykładzie byłoby to ok. 1 300–1 500 zł miesięcznie.

Zasada równej stopy życiowej – co oznacza w praktyce?

Prawo rodzinne kieruje się także zasadą równej stopy życiowej dziecka i rodziców. Oznacza ona, że rozpad rodziny nie może obniżać poziomu życia dziecka – ma ono prawo do takiego samego standardu jak rodzice.

Jeżeli np. ojciec dziecka osiąga bardzo wysokie dochody, często podróżuje, inwestuje w swoje pasje i komfort życia, to i dziecko ma prawo do podobnego standardu. W takich przypadkach usprawiedliwione potrzeby dziecka są odpowiednio wyższe, co przekłada się na wyższą kwotę alimentów.

Podsumowanie – jak ustalić należną kwotę alimentów?

Kwota alimentów zależy od wielu czynników:

• potrzeb dziecka,

• możliwości finansowych i zarobkowych rodziców,

• a także stopnia zaangażowania w codzienną opiekę nad dzieckiem.

Nie istnieje jeden uniwersalny wzór na obliczenie alimentów – każda sprawa jest indywidualna.

Dziękuję za przeczytanie artykułu. Pamiętaj, że wpis ma charakter ogólny i nie stanowi porady prawnej. Jeśli potrzebujesz pomocy w sprawie o alimenty, zapraszam do kontaktu z moją kancelarią adwokacką w Poznaniu. Podczas konsultacji przeanalizujemy Twoją sytuację, a ja pomogę ustalić, jaka kwota alimentów będzie odpowiednia w świetle przepisów i orzecznictwa.

adw. Karol Chmieliński Kancelaria Adwokacka w Poznaniu