Upadłość konsumencka – dla kogo i jakie są jej skutki?

2 czerwca 2024

Cel postępowania upadłościowego

Wbrew obiegowej opinii, celem postępowania upadłościowego nie jest uniknięcie długów, lecz ich spłata w możliwie najwyższym stopniu. W przypadku osób fizycznych upadłość powinna być prowadzona w taki sposób, aby umorzyć te zobowiązania, których nie dało się spłacić w toku postępowania. Upadłość to narzędzie dla osób niewypłacalnych – pozwala im spłacić jak największą część zadłużenia, a od reszty się uwolnić i powrócić do normalnego funkcjonowania.

Kto może skorzystać z upadłości konsumenckiej?

Upadłość konsumencka to potoczna nazwa upadłości osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej. Mogą z niej skorzystać wyłącznie osoby fizyczne, które w chwili składania wniosku nie są przedsiębiorcami. Oznacza to, że uprawnione są m.in.:

osoby fizyczne, które nie prowadzą działalności gospodarczej,
osoby, które wcześniej prowadziły działalność gospodarczą, ale zostały już wykreślone z CEIDG,
byli wspólnicy lub akcjonariusze spółek kapitałowych (sp. z o.o., prostej spółki akcyjnej, spółki akcyjnej),
komandytariusze w spółkach komandytowych i komandytowo-akcyjnych,
byli wspólnicy spółek osobowych odpowiadający całym majątkiem,
rolnicy, o ile nie prowadzą dodatkowej działalności gospodarczej.

Warto jednak pamiętać, że sąd – biorąc pod uwagę np. skalę zadłużenia, liczbę wierzycieli czy wielkość majątku – może zdecydować, że postępowanie będzie prowadzone na zasadach ogólnych, czyli w bardziej skomplikowanym trybie.

Jak przebiega postępowanie upadłościowe?

Faza I – ogłoszenie upadłości

Pierwszym krokiem jest złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości. Sąd bada:

czy dłużnik jest niewypłacalny,
czy spełnia warunki do złożenia wniosku w trybie upadłości konsumenckiej,
czy wniosek spełnia wymogi formalne.

Dzięki nowelizacji przepisów, nawet osoby, które doprowadziły do niewypłacalności z własnej winy, mogą dziś ogłosić upadłość konsumencką. Obecnie większość takich wniosków jest uwzględniana.

Faza II – właściwe postępowanie

Na tym etapie do gry wchodzi syndyk. Jego zadania to m.in.:

przejęcie zarządu nad majątkiem dłużnika,
sporządzenie listy wierzycieli,
likwidacja majątku,
przygotowanie planu spłaty.

Należy pamiętać, że upadłość nie oznacza automatycznego umorzenia długów. Najpierw trzeba spłacić tyle zobowiązań, ile jest to możliwe. Dopiero reszta może zostać umorzona. W sytuacji, gdy dłużnik nie ma żadnych realnych możliwości spłaty, sąd może od razu umorzyć zadłużenie – wówczas syndyk nie opracowuje planu spłaty.

Najistotniejszym skutkiem tej fazy postępowania jest utrata kontroli nad majątkiem – przechodzi on pod zarząd syndyka. Dłużnik może z niego korzystać wyłącznie w ograniczonym zakresie, zgodnie z decyzją syndyka.

Upadłość konsumencka - szansa na nowy start

Upadłość konsumencka to prawo, a nie obowiązek. Pozwala w sposób w miarę szybki, uproszczony i sprawny zacząć normalnie funkcjonować osobie, która wpadła w spiralę długów. Pozwala osobie zadłużonej rozpocząć nowy etap życia, bez ciężaru zadłużenia, o ile będzie ona sumiennie wykonywała plan spłaty i stosowała się do poleceń syndyka.

Skorzystaj z pomocy adwokata w Poznaniu

Niniejszy artykuł otwiera serię wpisów na temat upadłości konsumenckiej. W kolejnych tekstach przedstawię m.in. koszty postępowania, rolę syndyka, sądu upadłościowego oraz pozycję wierzyciela. Jeżeli potrzebujesz pomocy w sprawie upadłości konsumenckiej w Poznaniu – zapraszam do kontaktu z moją kancelarią.